Najważniejsze zasady dotyczące zarządu majątkiem dziecka
Zarząd majątkiem dziecka jest pojęciem bardzo szerokim. Należy przez nie rozumieć zarówno czynności formalnoprawne, procesowe jaki i faktyczne dotyczące majątku dziecka (osoby niepełnoletniej).
Zwykły zarząd majątkiem dziecka sprawowany jest przez przedstawicieli ustawowych, czyli rodziców bądź opiekunów prawnych poprzez bieżące, zwyczajowe dbanie o majątek dziecka, w tym utrzymywanie składników tego majątku w stanie niepogorszonym. Należy przy tym podkreślić, że czynności podejmowane przez przedstawicieli ustawowych dziecka w zakresie zwykłego zarządu nie wymagają dodatkowej zgody bądź decyzji żadnego organu.
Inaczej wygląda sytuacja w przypadku zamiaru podjęcia czynności przekraczających zwykły zarząd majątkiem dziecka. W takim przypadku chodzi bowiem o czynności istotne, ważne z perspektywy interesu majątkowego samego dziecka. Na temat tego, kiedy w praktyce mamy do czynienia z czynnościami przekraczającymi zwykły zarząd, wypowiedział się niejednokrotnie również Sąd Najwyższy. Warto tutaj zacytować Postanowienie SN z dnia 17 października 2000 roku, w którym to SN stanął na stanowisku, że „obiektywnym i sprawdzalnym miernikiem czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu jest ciężar gatunkowy dokonywanej czynności, jej skutków w sferze majątku małoletniego, wartość przedmiotu objętego wyrażoną w postępowaniu sądowym czynnością dyspozytywną oraz szeroko pojęte dobro dziecka i ochrona jego interesów życiowych.” (I CKN 319/00)”.
Ze wskazanego wyżej Postanowienia SN jednoznacznie wynika, że przy ocenie czy dana czynność przekracza zwykły zarząd majątkiem każdorazowo należy brać pod uwagę nie tylko samą istotę danej czynności oraz wartości majątku, którego ma dotyczyć ale szeroko pojęte dobro dziecka oraz ochronę jego podstawowych interesów życiowych - więcej o tym na stronie z grami dla dzieci https://grywacz.pl. Warto wskazać, że Ustawodawca nie zdefiniował katalogu czynności, które ze swej istoty i natury przekraczać będą zakres zwykłego zarządu. Przy czym, zarówno orzecznictwo jak i doktryna stoją na stanowisku, że taki charakter mają niewątpliwie te czynności, które dotyczyć będą nieruchomości.
Przykładowymi czynnościami przekraczającymi zwykły zarząd majątkiem dziecka będą ponadto:
- sprzedaż nieruchomości należącej do dziecka,
- oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu dziecka,
- nabycie nieruchomości,
- sprzedaż samochodu (bądź innych pojazdów) dziecka,
- przyjęcie darowizny nieruchomości obciążonej np. hipoteką,
- sprzedaż gospodarstwa rolnego.
W myśl obowiązujących przepisów, dla skutecznego dokonania czynności, które przekraczają zwykły zarząd majątkiem dziecka, zawsze niezbędnym będzie uzyskanie zgody sądu opiekuńczego (art. 101 § 3 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Brak takiej zgody ze strony sądu uniemożliwia przedstawicielom ustawowym podjęcie planowanych działań dotyczących majątku dziecka. Przed wyrażeniem zgody (w formie postanowienia), sąd ma obowiązek zbadać, czy przedstawiciele ustawowi (występując do sądu o wyrażenie zgody na dokonanie czynności przekraczających zwykły zarząd majątkiem dziecka) rzeczywiście działają w interesie i dla dobra dziecka.